Sąd okręgowy

Sąd okręgowy jest w Polsce sądem powszechnym orzekającym zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji. Istnieje w polskim wymiarze sprawiedliwości zasada, że w pierwszej instancji orzeka sąd rejonowy. Jednak w sprawach karnych – o zbrodnie i niektóre występki – jako sąd pierwszej instancji orzeka sąd okręgowy. Ponadto sąd apelacyjny może, na wniosek sądu rejonowego, przekazać sądowi okręgowemu do rozpoznania w pierwszej instancji każde przestępstwo ze względu na szczególną zawiłość bądź ogromną wagę sprawy. Natomiast w drugiej instancji sąd okręgowy rozpoznaje apelacje i zażalenia od orzeczeń wydanych przez sąd rejonowy w pierwszej instancji.

Dodatkowo, sąd okręgowy ma uprawnienia do wydania listu żelaznego (dokumentu gwarantującego oskarżonemu wolność do czasu prawomocnego zakończenia postępowania) oraz Europejskiego Nakazu Aresztowania. W przypadku, gdy orzeczenia sądu okręgowego wydawane są w pierwszej instancji, instancją odwoławczą od jego orzeczeń jest sąd apelacyjny. Sądy okręgowe tworzy i znosi, w drodze rozporządzenia, Minister Sprawiedliwości, po uzyskaniu opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Obecnie w Polsce istnieje 45 sądów okręgowych. Sąd okręgowy dzieli się na wydziały: cywilny, karny, penitencjarny, pracy, ubezpieczeń społecznych i gospodarczy.